Alternatieve Elfstedentocht 2024 - Van debutantenbal tot Blarenbal

Zo’n 25 SVO’ers gingen op dinsdag 28 januari van start bij de Derde Alternatieve Elfstedentocht van dit jaar. Onder hen debutanten, zoals Greetje Kasius, Rutger Peenstra en Ard Nieuwenhuizen. Maar ook veel oudgedienden. Wim Zwanenburg was een van hen. Hij schaatste de Alternatieve Elfstedentocht meer dan twintig keer, maar is de precieze tel kwijt.
Het verhaal van drie debutanten en een oudgediende. 

Blauw oog
Ard Nieuwenhuizen uit Montfoort genoot al van de reis: ‘Vrijdag 27 januari vertrokken uit Oudewater. Na 12 uur rijden prima aangekomen in Techendorf, het dorpje aan de Weissensee. Voor mij de eerste keer. Een mooie route en het laatste stuk de pas over. 18 Procent omhoog vanuit Greifenburg. En dan ligt er opeens een prachtig besneeuwd meer met een slingerende ijsbaan voor je. Het ijs lacht je tegemoet. Snel uitpakken in het appartement en met de Salomon schaatsen naar het ijs. Het was warm, papijs, scheuren en kapotgereden bochten. Vroeg naar bed, zondag weer een keer oefenen. 50 Kilometer gereden, vier rondjes. Helaas, hard gevallen op snelheid. Blauw oog en schaafwonden in het gezicht.’ 

’s Maandags genoten de SVO’ers van de Grand Prix, de sprintmarathon voor professionele schaatsers. Nieuwenhuizen: ‘Hoe kunnen zij zo hard over al die slechte plekken en om die scheuren heen schaatsen? Het schijnt toch de techniek van het achterop zitten te zijn.’

Zenuwachtige start
Op de vroege ochtend van 30 januari, de dag van de tocht, vroor het streng. Gelukkig stond er vrijwel geen wind. Nieuwenhuizen: ‘Snel de schaatsen onder om te proberen vooraan in het eerste startvak te komen. Dat voorkomt dat je mensen moet inhalen en anderen moet ontwijken die in het donker komen te vallen. Staan we met 150 man van de 800 in het vak, springt er een grote scheur in het ijs. Het water stroomt wel hard het ijs op, maar dat is meer dan 25 cm. dik, dus rustig blijven met zijn allen. In het donker het startschot om 7 uur. Tussen de rijders met lampjes op het hoofd door naar voren schaatsen en snelheid maken.’ De Oudewaterse Greetje Kasius debuteerde op de Weissensee, maar had zelfs nog nooit een tocht in Nederland geschaatst: ‘Het was best lastig om in de drukte en in het donker de scheuren te ontwijken. Binnen een kilometer lag ik al plat op m’n buik. Ik vond het lastig om aan te haken bij groepjes. Ben alleen in m’n eigen tempo door blijven schaatsen. En na iedere ronde even snel langs onze SVO-verzorgingspost voor eten en drinken.’ 

Koek en zopie
De SVO’ers gebruikten hun ‘koek en zopie’ regelmatig voor een korte pitstop na ieder rondje van 12,5 km. schaatsen. De chefs verzorging Lettie Zwanenburg en Johan Boef zorgden dat de rijders voedsel, drinken en de soms broodnodige aanmoediging kregen. Lettie Zwanenburg nam hierbij ook nog de nodige medische taken op zich, waaronder sportmassages en complete oogbehandelingen. Door het prachtige weer was de sfeer formidabel en vlogen bij elke pauze de grappen over en weer. Maar naarmate de dag vorderde werd het steeds vaker nodig de rijders moed in te praten.
Rutger Peenstra uit Montfoort maakte bij de verzorgingspost een beginnersfout: ‘Door even te stoppen voor een nieuwe bidon raakte ik mijn groepje kwijt. Met 12 km. volle bak rijden kon ik weer aanpikken, maar de vermoeidheid moest ik bekopen met een val waarna ik een versnelling terug moest schakelen en op eigen kracht de tocht moest uitrijden.’
Greetje Kasius werd na 112,5 km. opgewacht door haar eveneens debuterende dochter Nienke: ‘Samen hebben we nog een rondje geschaatst. Daarna is Nienke gestopt. Bij mij begon mijn lichaam al aardig pijn te doen. Maar daar was de aanmoediging van Lettie Zwanenburg: ‘Kom op Greet, je kan nog best even door.’ En daar ging ik weer. Ondertussen deed alles pijn. Maar 137,5 km. klinkt niet zo mooi, dus door voor de 150 km. Die ronde heb ik echt elke kilometer afgeteld, aangemoedigd door veel mensen langs de kant. Ik was helemaal op. Met tranen in m’n ogen ben ik gestopt.’ 

Bevroren oog

Ard Nieuwenhuizen maakte op de Weissensee alle malheur mee, die voor veel schaatsers van de Alternatieve Elfstedentocht zo gewoon is. Na 75 km. kreeg hij last van bevriezingsverschijnselen aan zijn rechteroog. Om de twee ronden moest hij bij de Oudewaterse verzorgingspost stoppen om zijn oog op te laten warmen. Ook heeft hij onderweg te kampen met een hongerklap. Bananen, gels en repen helpen hem weer op weg. Nieuwenhuizen: ‘Halverwege de middag verdwijnt op delen van het parcours de zon en valt het niet mee om nog wat te zien. Ik mis nog een scheur en klap hard in de sneeuwrand. Ik voel mijn elleboog in mijn ribben klappen. Maar ik kan nu niet meer stoppen, het laatste rondje moet er nog achteraan, op naar die 200 km. Oh yes, wat fijn over die finish heen. Ik krijg mijn armen eigenlijk niet hoog genoeg meer om te juichen, alles doet pijn. Gauw schaatsen uit en naar de EHBO, daar blijkt inderdaad dat ik een bevroren oog heb. Vervelend. Het is gelukkig binnen 24 uur weer hersteld. De spierpijn blijft nog een paar dagen, de pijn aan mijn ribben en mijn gehavende gezicht zal nog wat langer duren.’

Zwanenzang
Na het ondergaan van de zon kwam Wim Zwanenburg als een van de laatste SVO’ers binnen. Zijn ‘zwanenzang’, vertelde hij vooraf, want na deze zwaarbevochten Alternatieve is het voor hem genoeg geweest waar het gaat om tochten over 200 km.: ‘Volgende jaargangen is een tocht over 100 km. ook mooi op mijn leeftijd! Ik wil geen karikatuur van mijzelf worden!’ Maar gelijk al een voorbehoud: ‘Als het grote meer nog een keer bedekt is met mooi zwart ijs dan sluit ik niet uit dat ik me nogmaals waag aan de 200 km.’ Het heeft alles te maken met het Weissensee-virus. Een virus waar nu ook Greetje Kasius, Ard Nieuwenhuizen, Rutger Peenstra en al die anderen inmiddels mee zijn besmet.

Blarenbal
‘s Avonds bleek bij het Blarenbal in de grote feesttent aan de rand van het meer dat alle energie nog lang niet was opgebruikt na de zware Alternatieve Elfstedentocht. Mensen die een paar uur daarvoor nog strompelend van het ijs kwamen, stonden de hele avond te hossen en te dansen op de tafel. Bier is kennelijk ook een prima sportdrank.
En alsof dat nog niet voldoende was, schaatste Rutger Peenstra op donderdag nogmaals 100 km. op de Weissensee. Vast al als training voor een van de Alternatieve Elfstedentochten van 2025!

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Prachtige verhalen
Ieder jaar zijn er weer prachtige verhalen te vertellen over de Alternatieve Elfstedentochten op de Weissensee. Zo kwamen de broers Edwin en Arjen Dening als snelste SVO’ers gezamenlijk over de finish. Geen sprake van broederstrijd dus! Al drukte Edwin zijn transponder, na 8.13,07 uur, wel net iets eerder door het elektronische oog dan zijn jongere broer. En wat een prachtige prestatie van de twee junioren Kai van Zuilen en Sem van Agthoven! Zij volbrachten de 200 km. na ruim tien uur schaatsen. 

   Ard Nieuwenhuizen          

   Edwin (links) en Arjen Dening